عوامل مؤثر بر مرگ و صدمات در ارتباط مستقیم با زلزله ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم

مقدمه و اهداف: تفاوت چشم گیر تعداد مرگ و مصدومیت در زلزله های مختلف، حتی با بزرگی یکسان، نیاز به بررسی عوامل مؤثر را ایجاد می کند. هدف این مطالعه تعیین عوامل مؤثر سازه ای و برخی خصوصیات فردی در وقوع مرگ و صدماتی است که در ارتباط مستقیم با زلزله 5 دی ماه 1382 بم روی داده اند. روش کار: جمعیت مطالعه، ساکنین منطقه زلزله زده ی بم در روزهای نوزدهم و بیستم پس از زلزله بودند. در یک مطالعه ی مقطعی 420 خانوار ساکن منطقه زلزله زده بم در روزهای نوزدهم و بیستم پس از زلزله با روش نمونه گیری خوشه ای مبتنی بر موقعیت جغرافیایی بررسی شدند و اطلاعات مربوط به اعضاء خانواری که در زمان زلزله در داخل ساختمان قرار داشتند از نظر خصوصیات ساختمان و بروز مرگ و صدمات سرپایی و بستری جمع آوری شدند. تحلیل داده ها با نرم افزار 0/8stata و با استفاده از رگرسیون لجستیک انجام گرفت.نتایج: در این مطالعه 2089 نمونه، شامل 1089 مرد (1/52%) و 1000 زن (9/47%) بررسی شدند. در این موارد، 369 مورد مرگ (1/21%-3/14=ci95%، 7/17%) و 122 مورد (1/7%-5/4=ci95%، 8/5%) مصدومیت منجر به بستری و 319 مورد مصدومیت سرپایی (8/17%-6/12=ci95%، 3/15%)در ارتباط مستقیم با زلزله روی داده بود. عوامل مؤثر بر بروز مرگ عبارت بودند از: تخریب ساختمان (29/11%-56/3=ci95%، 34/6%=or)، حضور در ساختمان های خشت و گلی (40/3-03/1=ci95%، 87/1%=or)، سن زیر 6 سال (11/7-17/2=ci95%، 93/3%=or) و سن 65-56 سال (15/5-23/1=ci95%، 52/2%=or) الگوی مشابه، به جز تاثیر نوع ماده ی اصلی ساختمان، در عوامل مؤثر بر مصدومیت بستری و سرپایی مشاهده شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه عوامل مؤثر بر مرگ، تخریب کامل ساختمان، حضور در ساختمان های ساخته شده با مواد سنتی و سن پایین و بالا بودند. عوامل مؤثر بر صدمات بستری و سرپایی نیز عبارت بودند از تخریب کامل ساختمان و سن پایین و بالا. این مطالعه اولین مطالعه اپیدمیولوژی تحلیلی است که به بررسی عوامل مؤثر بر مرگ و صدمات در کشور زلزله خیز ایران پرداخته است.